Teknohama yakomaza ulimwengu wa upweke

William Shao

WATAFITI wamegundua kuwa ijapokuwa kuna njia na vifaa vingi vya mawasiliano kuliko wakati mwingine wowote katika historia, hakuna kipindi ambacho wanadamu ni wapweke kama ilivyo leo.

Simu za mkononi, ujumbe mfupi (SMS), Whatsapp, Instagram, baruapepe, Facebook, Telegram, vituo vya mawasiliano na vituo vya maongezi—hakujawahi kuwa na kipindi chochote katika historia ya mwanadamu ambapo kuna njia nyingi za kuwasiliana kama ilivyo sasa.

Pamoja na njia zote hizo, watafiti wanadai kuwa katika dunia hii yenye njia nyingi za mawasiliano, watu wengi, vijana kwa wazee, ni wapweke mno.

Watafiti wawili—John T. Cacioppo na William Patrick—katika kitabu chao, ‘Loneliness— Human Nature and the Need for Social Connection’, wamezungumza kwa undani kuhusu upweke huo.

Wamezungumzia uchunguzi mmoja uliosema kwamba “kutumia sana Intaneti badala ya kuzungumza na mtu moja kwa moja, kunaweza kufanya watu wajitenge na jamii na pia kuongeza hali ya kuhuzunika.”

Hekaheka za maisha ya kisasa zinafanya iwe vigumu kwa watu kuwasiliana kwa njia inayofaa. Kwa kawaida, unadai utafiti huo, huwezi kuona uso unaotabasamu na upendo unapowasiliana na mtu kupitia simu au kwa kutuma ujumbe kupitia kompyuta.

Mambo yaliyotajwa hapa juu hutokea pia katika familia. Katika nyumba nyingi, watu wa familia huja na kuondoka bila kula pamoja au kuzungumza pamoja. Vijana wana kompyuta na simu zao wenyewe nao hujitenga na watu wengine wa familia. “Licha ya kwamba wana vifaa vingi vya mawasiliano, vijana wengi hujihisi wakiwa na wapweke,” wanasema watafiti hao.

Siku hizi hata ndoa zinaweza kuhatarishwa kwa sababu ya wenzi kujihisi wakiwa, wapweke. Wenzi wa ndoa wasipowasiliana, wanaweza kuwa katika nyumba moja lakini kila mtu anaishi maisha yake. Kuhisi upweke huku ukiwa unaishi na mwenzi wa ndoa ni upweke unaofadhaisha sana. Mbali na vitu vingine vingi, kuwepo kwa vifaa vingi zaidi vya mawasiliano kunaweza kukatiza mawasiliano kati ya mzazi na watoto na hivyo kufanya hisia za upweke ziongezeke. Pia waseja wengi wanatamani kuwa na mwenzi, lakini mahitaji yao ya kihisia hayatoshelezwi.

Upweke umekuwa tatizo kubwa katika jamii, tatizo ambalo linaweza kusababisha uraibu wa pombe, kula kupita kiasi, kutumia dawa za kulevya, kufanya ngono za ovyo, na hata kujiua.

Nchini Japani, Profesa Tetsuro Saito alisema: “Simu za mkononi na vifaa vingine vinapunguza uwezo wetu wa kuwasiliana na wengine kwa hisia.”

“Watoto wanaeleza ni kitu gani muhimu sana kwao, baada ya maisha yao, kinachofuata kwa umuhimu ni simu za mkononi,” akasema Masashi Yasukawa, Mkuu wa Baraza la Taifa la Ushauri wa Mitandao nchini Japani, alipokaririwa na gazeti ‘The Sydney Morning Herald’ la Australia,la Januari 12, 2008. Utafiti mwingine nchini huo ulichapishwa na gazeti ‘The Sunday Telegraph’ uligundua hivi: “Teknolojia . . . inawafanya watu wajitenge kihisia. Watu … hutumiana ujumbe mfupi au barua-pepe badala ya kuzungumza moja kwa moja.”

Utafiti unaojulikana kama ‘Loneliness and Mobile Phones’uliofanywa nchini Uturuki kwa kufanyiwa wanafunzi zaidi ya 500 wa Chuo Kikuu cha Firat, uligundua kuwa kuna uhusiano mkubwa kati ya matumizi makubwa ya simu za mkononi na kuhuzunika pamoja na kuwa na soni au haya.

Vinajana hawa kila mmoja akiwa na chombo chake cha mawasiliano ambacho kinaelezwa katika utafiti kusababisha upweke na haya au soni.